رشت امروز |در سال ۱۲۸۳ قانون بلدیه در مجلس شورای ملی ناصرالدین شاه تصویب شد.
پس از پیروزی مشروطه خواهان، اولین قانون شهرداریها تحت عنوان قانون بلدیهها در ۱۹ خرداد ۱۲۸۶ تصویب شد و تا سال ۱۳۰۴ بر اساس همین قانون در ۱۶ شهر ایران شهرداری تاسیس گردید.
تا سال ۱۳۵۷ در ایران ۴۵۳ شهرداری تاسیس و راهاندازی شد.
اولین شهرداری در ایران در شهر تبریز راهاندازی شد. تقریباً همزمان با تاسیس شهرداریها (بلدیهها) "انجمن بلدیه ها" نیز در شهرها برای اشراف بیشتر مدیریت شهر در سطوح مختلف برای شهروندان و تامین رفاه و آرامش آنها تاسیس شده بود که همزمان نظارت بر امور شهرداری را برعهده داشتند.
در رشت، خوشوقتانه اعضای شورای شهر (انجمن بلدیه) در ادوار مختلف عموماً از میان اقشار مختلف جامعه در سطوح متنوع اجتماعی و سنی و قومی بودهاند وحتی در برخی ادوار از قشر نسوان جامعه هم نمایندهای در شورای شهر رشت حضور داشته و از این دیدگاه انتخابات خوبی صورت پذیرفته است.
اما،شوربختانه انتخاب شهردار توسط شورای شهر رشت ، عموما با نتایج خوبی همراه نبوده و تغییر و عزل شهرداران منتخب رشت در دهه اخیر درسطح کشور رکوردی بجا گذاشتهاند.
شاید تغییر دیدگاه وشاخصهای انتخاب شهردار بتواند در این خصوص و رفع این نقصان به توسعه پایدار شهر رشت کمک کند.
در ایام پیش از انتخاب شهردار صحبت از برنامه به میان میآید و این برنامه را از شهردار آینده طلب میکنند.
در حالی که در حقیقت شورای شهر میبایست طرح توسعه پایدار و پیش نیازهای آن را در سطح شهر و روشهای کلی مد نظر خود را تدوین کند، به این معنی که ابتدا شورا میبایست برنامه داشته باشد و طرحها و برنامههای پیشنهادی شهرداران آینده را بر آن انطباق داده و نزدیکترین گزینه را انتخاب نماید.
از آنجایی که شهردار منتخب رشت و اکثر شهرهای دیگر کشور با برنامه پیشنهادی خودانتخاب میشوند عمده دغدغهشان حفظ اصول همان برنامه بوده و غالباً از وقایع اتفاقیه و معضلات جاری شهر غافل میشوند و گاهاً این موارد کوچک ولی پر تعداد موجب نارضایتی و اعتراض مردم و به دنبال آن مقابله ذهنی و عملی شهروندان و به تاسی آنها اعضای شورای شهر با عملکرد و اقدامات هرچند مورد قبول شهردار وقت شده، و چه بسا که موجب عزل شهردار شود.
در شرایطی که شهردار منتخب در ورطه اجرای برنامه خود و عرضه آن به شورای شهر غوطه ور میشود، وظیفه شورای شهر که نماینده نیازهای اقشار متنوع شهری است انتقال خواستهها به شهردار و بدنه شهرداری و نظارت مستمر بر اجرای خواستهها و نیازهای جزئی مردم در شهر و زوایای مختلف شهر است، در صورتی که این مهم صورت نگیرد ، شهرداری از اجرای این امور به دور مانده و بدنه شهرداری هم به تاسی از همان میبایست وقت و توجه خود را از امور جزئی جدا و به امور کلی وکلان شهرداری معطوف میکنند و در واقع دچار نوعی "فرار به جلوی شیرین" میشوند.
در این رهگذر، کوچه پس کوچهها، زبالههای شهری، ساخت و ساز خارج از ضوابط، گرههای ترافیکی، بیاعتنایی سایر دوایر دولتی و حکومتی به وظایف شهری خود، مطالبهگری فرصت طلبان و سودجویان و نهایتاً ایجاد نارضایتی عمومی نسبت به مدیریت شهری در لایه های مختلف مردم و به دنبال آن انتقال این اعتراض به بدنه خود شهرداری و دوایر مختلف خدمات شهری که ناخواسته تبدیل به اعتراض جمعی به وضع موجود در شهر خواهد شد و شهردار دوست داشتنی و دلسوز هم از ماهیت آن بیاطلاع .................
با نگاهی موجز به مواردی کوچک اما با اهمیت از معضلات شهری که احتمالاً از دید شهرداران قبلی و فعلی پوشیده مانده و اگر پوشیده نمانده، مغفول مانده و اگر مغفول نمانده مقصور مانده می توان به اهمیت موضوع پی برد.
در سال ۱۳۹۹ برای خرید دو دستگاه ویندرو ترنر (زباله سوز کود آلی) با شرکت فاقد صلاحیت" اتوبوس سازی شهاب خودرو" قراردادی با مبلغ حدود ۳۵۰ هزار یورو منعقد شد که در ابتدای راه دچار مشکل و پرونده راهی مراجع قضایی شد و گلوگاه زباله خردکنی و تبدیلش به کود آلی همچنان بلا تکلیف رها شده و راه را برای هدایت زبالههای رشت و حومه به روستاها و درههای اطراف رشت باز کرده است.
البته اخیراً در بوق و کرنا دمیده شده که پس از ۴ سال دو دستگاه خریداری شده و به سولههای ساخته شده از قبل، حمل شده است.
حال میبایست در انتظار مونتاژ و راهاندازی آنها و شکلگیری فازهای جدید تبدیل زباله به کود آلی باشیم. (انشاالله ...)
البته این سوال که مسئولان و مقصران قرارداد نا کارآمد قبلی و میزان خسارت وارده به شهر و شهرداری از این بابت و تاخیرات حاصله و خسارات حاصل از این تاخیرات، شناسایی، معرفی و به مراجع قضایی معرفی شدهاند؟
و آیا این گزارشات بصورت شفات وجود دارند و به شورای اسلامی شهر رشت ارسال و طرح شدهاند؟؟
سوال مهم دیگر اینکه؛ طرح تبدیل زباله به "گازوئیل سبز" که در سالهای نزدیک پیشنهاد شده بود و سوابق آن در سازمان سرمایهگذاری و مشارکتهای مردمی شهرداری موجود است، مورد بررسی مجدد و تحلیل واقع شده است؟؟
سوال مهمتر این است که آیا شهردار منتخب و مشاوران فرهیخته ایشان در فکر واکاوی اتفاقات نامیمون و تلخ گذشته نزدیک هستند و ریشه آن را که یقیناً در بدنه بزرگ و فربه شهرداری وجود دارند شناسایی مینمایند؟؟
در حال تکمیل این نوشتار بودم که مصاحبه استاندار جدید استان را خواندم، مبنی بر عدم تحقق تعهدات مدیریت شهری در خصوص تعیین تکلیف
"زباله سوز"، "توسعه کود آلی" و تعیین محل مناسب "تخلیه زباله شهری" ،
که این خود نشان از غرق شدن مدیریت شهری شهررشت و در رأس آن شورای محترم شهر و شهردار منتخب در "فراربه جلوی شیرین" میباشد.
اهمیت موضوع وقتی برجسته میشود که ملاحظه میکنیم، در شرایط اقتصادی حاضر کشور، شهر رشت صدها میلیارد تومان صرف احداث چند تقاطع غیر همسطح شهری میکند که نقش آفرینی آنها حداقل برای ده و یا بیست سال آینده رخ نمون خواهد داشت،
لیکن این دارایی هنگفت شهر از معضل عاجل و حیاتی "زباله" و "پسماند" و "کود آلی" و "لندفیل" غافل است.
" خدایا چنان کن سرانجام کار"
" تو خشنود باشی و ما رستگار"
کوروش پورتوکلی